2020 թ. դեկտեմբերից մինչև 2023 թ. Արցախի վերջնական հայաթափումը բազմիցս փորձել եմ Արցախի իշխանություններին, հատկապես ԱԺ-ին, հասկացնել, որ պետք է 2020 թ. պայմանավորված պատերազմի գնահատականը տալ, մատնացույց անել այդ ամենի գլխավոր մեղավորին ու շարքային մեղավորներին։ Անգամ ինքս նամակի տեքստ եմ պատրաստել, որ Արցախի քաղաքական ուժերն այդ նամակն իրենց ուզած ձևով խմբագրեն, փոփոխեն ու մինչև 2020 թ. տարեվերջ հրապարակեն որպես հայտարարություն։ Մեկ-երկու քաղաքական ուժ խոստացան ծանոթանալ, բայց հետո ոչ մեկի ձեն-ձունը չլսվեց։ Ստիպված նամակ պատրաստեցինք ու Արցախի հայտնի մտավորականներով ու զինվորականներով ստորագրեցինք և այն տպագրեցինք հայաստանյան մամուլում։ Բայց, չնայած նամակը հնչեցրին նաև ՀՀ հեռուստատեսությամբ, դա այն ուժը չուներ, որ կունենար, եթե դա անեին Արցախի քաղաքական ուժերը։

Նախորդիվ ներկայացրել էինք սեպտեմբերի 17- ին ՌԴ Պետդումայի նախագահ Վյաչեսլավ Վոլոդինի զգուշացումը, որն Արևմուտքին սպառնացել էր հզոր զենքով (ակնարկը միջուկային զենքին է վերաբերվում) Ռուսաստանի պատասխան հարվածն իր տարածքի խորքերն արևմտյան սպառազինությամբ հարվածներ ստանալու դեպքում: Վոլոդինի խոսքով՝ Ուկրաինային նման հարձակումներ թույլ տալու ՆԱՏՕ- ի որոշումը դաշինքը կդարձնի հակամարտության լիարժեք մասնակից:

Ատոմային զենքով զինված կողմերի միջև խաղաղություն հաստատելու միակ միջոցը եղել և մնում է փոխադարձ գոյաբանական վախի վրա հիմնված հավասարակշռությունը նրանց միջև։ Բայց դա աշխատում է որպես մինիմալ գոյաբանական ռիսկերով միջոց միայն հարաբերությունների ստացիոնար կամ հաստատված ռեժիմում, ինչպես ԽՍՀՄ-Արևմուտք հարաբերությունների ժամանակ էր։

Մեկ տարի առաջ այս օրը հայկական Արցախը մաքառում էր:

Արցախի Հանրապետության բռնազավթման հետևանքով արձանագրված նյութական կորուստների վիճակագրությունը (ըստ Ջենեսիս Արմենիա ուղեղային կենտրոն հիմնադրամի հետազոտության). 12 քաղաք 241 գյուղ․․․

Մեկ տարի առաջ այս օրը սկսվեց Արցախի հայաթափման գործընթացը։ Դրա հիմքերը դրվեցին՝ -2018թ. մայիսի 9-ին, երբ մեկնարկեց բանակցությունների տապալման գործընթացը...

Անցած տարի նույն այս օրը Արցախից 2020 թվականի պատերազմից չվախեցած ու հողը չլքած հարյուրավոր տղաների սպանեցին, որոնցից շատերին անձամբ ճանաչում էի և նույնիսկ բլոկադայի ժամանակ հետները կապ պահում։

Ռուսաստան-Իրան համապարփակ ռազմավարական համագործակցության պայմանագրի կնքմանն իր հավանությունն է տվել ՌԴ նախագահ Պուտինը: Անկասկած, մոտ ապագայում այդ պայմանագիրը կկնքվի...

Սրանից ավելի էլ ի՞նչ ասեն Ռուսաստանի ղեկավարները, այլ բարձրաստիճաններ, որպեսզի ԱՄՆ- ի գլխավորությամբ հավաքական Արևմուտքը զգուշանա միջուկային զենքի կիրառմամբ Երրորդ համաշխարհայինի սանձազերծումից, Ուկրաինային ՌԴ տարածքի խորքում գտնվող թիրախներին հարվածելու թույլտվություն տալուց առաջ, լավ մտածի և՛ իրենց, և՛ ողջ մարդկության համար աղետալի հետևանքների մասին…

Երեկ ՌԴ անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սերգեյ Շոյգուն «անակնկալ» այց է կատարել Իրանի Իսլամական Հանրապետություն: Դժվար չէ կռահել, որ ռուս-իրանական հարաբերությունները ներառում են նաև Անդրկովկասում տեղի ունեցող իրադարձությունները...